Kategori: Makaleler

Müeccelen Ne Demek? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Müeccelen… Pek çoğumuz bu kelimeyi gündelik dilimizde sıkça kullanmayız. Ancak, bu terim, toplumsal hayatın karmaşık dinamiklerinde önemli bir yer tutan bir kavram. Peki, müeccelen ne demek? Çoğu zaman hukuk, ticaret veya finans dünyasında karşımıza çıkan bu kelime, aslında “ertelenmiş” veya “gecikmeli” anlamına gelir. Ama bu kelimenin arkasında, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi çok daha derin etkiler de yatabilir. Bu yazıda, müeccelenin ne anlama geldiğini, sadece dilsel değil, toplumsal bağlamda nasıl ele alabileceğimizi keşfedeceğiz. Müeccelen: Ertelenmiş Bir Gerçeklik Müeccelen, çoğu zaman bir ödemenin ya da borcun belirli…

Çöpçatan Kadın Ne Demek? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin Gücü ve Anlatının Dönüştürücü Etkisi: Bir Edebiyatçının Girişi Kelimenin gücü, insanlık tarihinin en eski zamanlarından itibaren yazınsal yaratımların temel taşı olmuştur. Her bir kelime, bir dünyayı inşa edebilir, bir duyguyu yeşertebilir, bazen de bir karakteri dönüştürebilir. Edebiyat, dilin en keskin biçimde insan ruhunu kavrayabilen gücünü kullanarak, toplumsal ve kültürel normları sorgular, varoluşsal soruları gün yüzüne çıkarır. İster büyük bir romanda, ister kısa bir şiir dizesinde olsun, her kelime bir anlam dünyasına kapı aralar. Bu yazı, oldukça sıradan bir kavram gibi görünen “çöpçatan kadın” ifadesine dair edebi bir çözümleme sunmayı amaçlıyor. Bu…

Bir insanın kültürlü olma yolculuğu, hiç de basit bir süreç değil. Gerçekten ne demek “kültürlü olmak”? Herkesin zihninde farklı bir tanım oluşturabilecek bu kavram, bazen bir kitap okuma alışkanlığıyla, bazen dünya görüşünü zenginleştiren seyahatlerle, bazen de günlük yaşamın içindeki zarif tutumlarla şekillenir. Peki, kültürlü bir insan nasıl olunur? Bu konuda birkaç adım ve gözlemi paylaşmak istiyorum. Eğer siz de bu yolculuğa çıkmak istiyorsanız, belki bir adım daha atmak için ilham alırsınız… Kültürlü Bir İnsan Olmanın Temel İlkeleri Kültürlü olmak, daha geniş bir dünyayı ve farklı perspektifleri anlamakla başlar. Bunu sadece akademik bilgilerle veya sanatla sınırlı tutmak haksızlık olur. Kültürlü bir…

iştiyâk Ne Demektir? İştiyâk, Osmanlıca kökenli bir kelime olup Arapça «اشتياق» biçiminden dilimize geçmiştir. [1] Sözlüklerde şu anlamlarla karşılaşılır: yoğun bir arzu, şevk, özlem, göreceği gelme hissi. [2] Bu bağlamda, iştiyâk duygusu sadece bir “istek” değil; duygusal derinliği olan, beklenenle karşılaşma ya da kavuşma arzusu içeren bir hâl olarak da düşünülebilir. Etimolojik ve Tarihsel Arka Plan Kelimenin Arapça kökeninde “şevklenmek, hasret duymak, arzu duymak” gibi anlamlar bulunur. [1] Osmanlı dilinde ise özellikle edebiyat‑metinlerde ve resmi kayıtlarda sıklıkla kullanıldı; mesela divan şiirinde sevgiliye duyulan kavuşma hayali ya da milletçe beklenen bir hadisenin özlemi bağlamında iştiyâk ifadesiyle karşılaşılır. Bu kullanım, kelimenin duygusal…

Hababam Sınıfı Kimin Kulağını Çekiyor? Bilimsel Bir Bakış Herkese merhaba! Bugün, Türk sinemasının en eğlenceli ve kültleşmiş yapımlarından biri olan Hababam Sınıfı üzerine bilimsel bir bakış açısı getirmeyi amaçlıyorum. Kim demişti ki bir komedi filmi sadece eğlenceye hitap eder? Hababam Sınıfı, zaman içinde izleyicilere sadece kahkahalar sunmakla kalmadı, aynı zamanda toplumsal yapıları, eğitim sistemini ve bireysel davranışları da gözler önüne serdi. Ama bu yazıda, “Hababam Sınıfı kimin kulağını çekiyor?” sorusuna bilimsel bir merakla yaklaşacağız. Hangi toplumsal yapılar, hangi psikolojik etmenler, hangi eğitim sistemleri bu filmi izlerken bizimle tartışmaya giriyor? Hababam Sınıfı: Bir Sinema Klasiği Öncelikle Hababam Sınıfından biraz bahsedelim. 1975…

Replik Ne Demek Hukuk Sözlüğü? Toplumsal Yapılar, Cinsiyet Rolleri ve Kültürel Pratikler Üzerine Bir İnceleme Toplumları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, insan davranışlarının ve toplumsal yapıların arasındaki ilişkiyi keşfetmeye her zaman büyük bir ilgi duydum. Her birey, içinde büyüdüğü toplumun izlerini taşır ve bu izler, onun düşünme biçimini, değerlerini ve gündelik yaşamını şekillendirir. Birçok sosyal fenomenin temelinde yatan yapısal unsurlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler, toplumsal hayatın derinliklerine inmeye yönelik bir anahtar sunar. Bu yazımda, “replik” kelimesinin hukuk sözlüğündeki anlamını inceledikten sonra, toplumsal yapıların bireylerin yaşamını nasıl etkilediği ve toplumsal normlar, cinsiyet rolleri üzerine bir bakış açısı sunmaya çalışacağım. Replik…

Tasavvufta Varidat: Güç İlişkileri, İktidar ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyasal Analiz Güç ve Toplumsal Düzen Üzerine Düşünceler Toplumsal yapılar, her zaman belirli bir güç ilişkisi üzerinden şekillenir. Bu ilişkiler, bir toplumun varlık nedenlerini, dinamiklerini ve bireylerin toplumsal düzende nasıl etkileşimde bulunduklarını tanımlar. Siyaset biliminin temel sorularından biri, iktidarın, bireyler ve toplumlar arasındaki ilişkiyi nasıl yönlendirdiği, düzeni nasıl inşa ettiği ve bu düzenin sürdürülebilirliğinin hangi mekanizmalarla sağlandığıdır. Toplumları anlamak, genellikle güç dinamiklerine dayalı bir analize ihtiyaç duyar. Kurumlar, ideolojiler ve vatandaşlık kavramları bu güç ilişkilerinin biçimlenmesinde kritik bir rol oynar. Tasavvuf, mistik bir yolculuğu temsil ederken, aynı zamanda toplumsal düzen…

Bir sabah, rüzgarın gözyaşlarıyla sürüklediği karanlık bulutlar, her şeyin bir anda değişeceğini haber veriyordu. Birçok olay gibi, hayatın içinde yer eden “yel girmesi” de çoğu zaman beklenmedik bir şekilde, insanın içine girmeyi başarır. Evet, hepimiz bir şekilde, bir an bir rüzgarın savurduğu değişimle karşılaşırız. Ama yel girmesi nedir? Bu duygusal değişim nasıl gerçekleşir? Bugün, size bu soruya bir hikâyenin ardında cevaplar ararken, bazen farkında olmadığımız bir gücün, hayatımıza nasıl girdiğini anlatacağım. Hayatımızdaki Rüzgar: Yel Girmesi İlk Bahar Esintisi Serkan ve Elif, bir sabah, her zaman olduğu gibi birlikte kahvaltı yapıyordu. Serkan, iş hayatının yoğunluğundan bir an olsun kopamıyordu. Stratejik düşünceler,…

Giriş Biraz zaman önce, banyomun fayans aralarında beliren soluk yeşil-siyah lekeler karşısında hepimiz gibi ben de bir “evde çözüm bulma” telaşına girdim. O an aklıma gelen en yaygın önerilerden biri olan “biraz sirke suyla sil” fikriydi. Böylece aklımda tek bir soru belirdi: Asetik asit (sirkenin ana bileşeni) mantarı gerçekten yok mu eder? Yani, “sirkeli su mantarı öldürür mü?” sorusuna kafa yordum ve bulgularla birlikte kendi küçük hikâyemi de size anlatmak isterim. — Sirkeli su ve mantar: Ne söylüyor veriler? Evlerde görülen mantar, aslında bir mantar türünün (fungus) üremesiyle oluşur ve nemli, gölgeli, hava akışı düşük ortamlarda hızla yayılabilir. Bu bağlamda, sirkenin etkisi…

Mürekkep Balığı Renk Değiştirir mi? Tutkulu ve Keşif Dolu Bir Bakış Deniz derinliklerinde bir yaratığın, birkaç saniye içinde renklerini, desenlerini ve hatta cilt dokusunu değiştirdiğini düşünün… İşte bu tam olarak Mürekkep Balığı (ya da türüne göre kalamar ya da ahtapot gibi cephalopod kuvvetleri) dünyasındaki büyülü gerçeklerden biri. Bugün bu olağanüstü canlıların renk değiştirme yetisini, kökeninden günümüzdeki yansımalarına ve gelecekteki potansiyellerine kadar kapsamlı biçimde keşfedeceğiz. Hazırsanız dalışa geçelim… Kökenler: Cephalopodların Renk Değiştirme Yetisi Nasıl Gelişti? Deniz canlılarının uzun evrimsel serüveni içinde, görünmez olma ya da çevreyle “uyum sağlama” yetisi büyük bir avantaj sağlamış durumda. Cephalopod sınıfına giren mürekkep balıkları, kalamarlar ve…